Marko Lopušina, Dušan Lopušina : Srbi u Americi

humanistika in družboslovje / zgodovina in geografija

Već dve stotine godina Srbi osvajaju zemlju koju su belci oteli od Indijanaca. U Ameriku su prvo odlazili bokeljski mornari, srpski misionari i avanturisti, brdska sirotinja sa Balkana, seljaci i radnici. Prvi Srbin koji se zvanično naselio u Ameriku bio je Vojvođanin Đorđe Šagić. Srpski doseljenici su američko tlo naseljavali početkom XIX veka kada su ulazili u južne države – Luizijanu, Teksas i Novi Meksiko – tada pod Španijom i Francuskom. Ulazilo se preko Kalifornije, jer je ona bila poljoprivredni raj, a potom i zlatni rudnik, pa su srpski pioniri naseljavali zapadne gradove, Los Anđeles i San Francisko. Lagano su se širili prema kontinenalnom delu, ka Nevadi, Juti, Montani, Arizoni i Pensilvaniji. U ovim državama Srbi osnivaju svoja prva nacionalna društva, podižu Crkvu Sveti Sava u Džeksonu i otvaraju redakcije svojih novina. Nažalost, osnivaju i prva groblja. Prva seoba Srba ka Americi, od oko 150.000 ljudi, trajala je sve do Prvog svetskog rata. Malo ko od tih Srba tada uspeo je da ostvari priželjkivani san, da se obogati i vrati kući, jer su uglavnom okopavali njive, dubili rudarske jame i kopali sopstvene grobove. Razočarani Srbi su zato ispevali pesmu u kojoj je ta daleka Amerika – ljudska čemerika.