Dušan Miklja : Treći put italijanskih komunista

zgodovina in geografija

Italijanska Komunistička partija najmoćnija je leva politička formacija u Italiji i jedna od najvećih stranaka na italijanskoj političkoj sceni 1970-ih. Knjiga Treći put italijanskih komunista je anatomski presek tada najveće radničke partije Zapada. Ostavivši velike istorijske rekonstrukcije istoričarima, autor se strogo i konzistentno drži zadate teme, a to je prikaz nastanka stategije „italijanskog puta u socijalizam“ čija je osnovna karakteristika svesni napor prevladavanja ograničenosti socijaldemokratije, s jedne, i „realnog socijalizma“, s druge strane. Za čitaoca su posebno zanimljivi delovi koji gotovo fotografski verno odslikavaju složen mehanizam funkcionisanja italijanske Komunističke partije, kao što je na primer odnos „baze“ i „vrha“, način sprovođenja masovnih akcija, izvori finansiranja, odnosi s ostalim italijanskim strankama – demohrišćanima i socijalistima, klasno-socijalna slika IKP i njena zastupljenost u najrazličitijim društvenim slojevima. Autor veoma uspešno analizira specifičnosti italijanskog kapitalizma u svetlu ekonomske krize koja ima veoma žestoke socijalne i političke posledice izražene u snažnim sindikalnim pokretima, štrajkovima i poteškoćama demokratske konsolidacije. S obzirom na međunarodnu poziciju italijanskih komunista, ekstenzivno su obrađene karakteristike njihove antiblokovske politike uz sva neminovna ograničenja kao i smisao i domet krilatice o „novom internacionalizmu“ koja promoviše nezavisnost, samostalnost i ravnopravnu saradnju svih subjekata međunarodnog socijalističkog i progresivnog kretanja.